{ "title": "Alçı", "image": "https://www.kalsiyum.gen.tr/images/alci-5215.jpg", "date": "21.01.2024 02:36:05", "author": "nasri tanış", "article": [ { "article": "Alçı, Pişirilip toz haline getirilen doğanın bir maddesidir. Su karıştırılınca içine çok hızlı donar. Yapılarda ve kalıp işlerinde çokça kullanılır. Kalsiyum sülfat hemihidrat bileşiğinden oluşan ve ıslatılıp kurutulmaya bırakıldığın da sertleşerek çok çabuk donan, beyaz renkli ince toz maddesi. Alçı, alçı taşı denilen kalsiyum sülfat maddesinin (CaSO4, 2H2O) öğütülüp 190 °C de suyunun %80'i çıkıncaya kadar ısıtılmasıyla elde edile bilen bir maddedir.

Toz biçiminde olan alçı su ile pasta haline getirildiğinde dakikalar içinde sertleşir. Karışım yaklaşık 105 kilogram alçı 22 kilogram sudan meydana gelmektedir. Fazla Su gözenekli, az su ise kırılgan bir yapı taşı meydana getirir. Alçıyı dondurmayı geciktirebilecek bir madde ilave edildiğin de kaba veya ince sıva adını almış olur. Alçıya, alçı taşından çimento ve sıva yapmak üzere ilk kez Paris yakınlarında kullanılmış olması sebebiyle Paris sıvası adı da konulur.

Alçı 18. Yüzyılın ortalarında pişmiş toprak kapların yapımında kalıp olarak da kullanılıyordu. Günümüzde ise tavan süsleme ve şekil verme işlerinde kullanılır bunun yanında hastanelerde kırık ve çıkıkların tedavi edilmesinde çok yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.

Alçı harcı

Alçı, beyazlatıcı maddenin ve tebeşir tozunun tutkalla birlikte karıştırılmasıyla elde edilen beyaz, akışkan bir kaplama malzemesidir. Oymalı mobilyaların ahşap ve taş yüzeylerinin boyayıp şekillendirmede kullanılır.

Alçının kullanıldığı alanlar

Mimarlıkta yapının içinde veya dışında kullanılan ince alçı işçiliği mevcut. Alçı işinde kullanılan malzemenin bileşiminde genel olarak alçı taşı, ince kum ve kireç bulunmaktadır. Bunların ne kadar kullanılacağı uygulanan metoda göre değişmektedir. Bunlar boyama işlerinde ve süslemede düzgün yüzeyler üzerinde kullanılmaktadır.

Alçı işinin en güzel örneklerine bakacak olursak İspanya'da İslam mimarlarının bıraktığı eslerin iç ve diş süslemelerine ve 18. Yüzyılda İngiltere'de inşa edilen binaların dış süslemelerinde görmek mümkündür.

Alçının bir diğer adı jips

Alçı taşı jips olarak da bilinmektedir, kalsiyum sülfat dihidrat (CaSO4. 2 H2O) yapısındadır.

Kristalleri iyi bir şekilde gelişmiş 3 sertlikteki jips türüne selenit, lifli parlak türüne ise atlas taşı adı verilmektedir. Jips deniz tuzundan çökelmiş veya anhidritinin yüzey veya yeraltı sularınca hidratlaşması sonucunda oluşmaktadır. Jips ham olarak gübre, dokuma ve kâğıt malzemelerinde dolgu maddesi portland çimentosu üretiminde geciktirici olarak kullanılmaktadır. Alçı kavrularak, çimento ve mermer sıvası gibi malzemelerin de yapımında kullanılır.

Jips (Alçı) üreten ülkeler

ABD, Fransa, İtalya, Kanada, İngiltere ve Sovyetler Birliği'dir. Türkiye'nin de pek çok jips yatağı bulunmaktadır. Bu jips yataklarını sayacak olursak Beypazarı, Ankara'nın Şereflikoçhisar Ayaş ilçelerinde, Balıkesir'in Susurluk, Eskişehir'in Sivrihisar, Niğde'nin Ulukışla ve Erzurum'un Aşkale Denizli'nin Honaz ilçelerinde bulunmaktadır.
" } ] }