Kalsiyum (Ca) Elementinin Özellikleri
- Kalsiyum, periyodik tabloda 2A grubunda yer alan bir toprak alkali metalidir.
- Atom numarası 20, atom ağırlığı ise yaklaşık 40.078'dir.
- Gümüş beyazı renkte, yumuşak ve bıçakla kesilebilen bir metaldir.
- Hava ile temas ettiğinde hızla oksitlenerek matlaşır; bu nedenle genellikle yağ içinde veya inert atmosferde saklanır.
- Doğada saf halde bulunmaz; en yaygın bileşikleri kalsit (kalsiyum karbonat) ve alçıtaşı (kalsiyum sülfat) şeklindedir.
- Erime noktası 842°C, kaynama noktası ise 1484°C'dir.
- Kimyasal olarak oldukça reaktiftir; su ile şiddetli tepkimeye girerek hidrojen gazı açığa çıkarır ve kalsiyum hidroksit oluşturur.
Kalsiyumun Kullanım Alanları ve İşlevleri
- Biyolojik Rolü: İnsan vücudunda en bol bulunan mineraldir. Kemik ve dişlerin yapı taşı olarak görev yapar, kas kasılması, sinir iletimi ve kan pıhtılaşması için gereklidir.
- İnşaat Sektörü: Kalsiyum karbonat (kireçtaşı) çimento, harç ve beton üretiminde kullanılır. Ayrıca mermer ve tebeşir gibi yapı malzemelerinin temel bileşenidir.
- Tarım: Toprak pH'ını düzenlemek ve bitki gelişimini desteklemek için kalsiyum bileşikleri (örneğin kalsiyum oksit veya kireç) gübre olarak kullanılır.
- Gıda Endüstrisi: Süt ürünlerinde doğal olarak bulunur; ayrıca ekmek, meyve suyu ve takviye edilmiş ürünlerde besin desteği olarak eklenir.
- Metalurji: Demir ve çelik üretiminde safsızlıkları gidermek için kalsiyum alaşımları kullanılır.
- İlaç ve Takviyeler: Osteoporoz (kemik erimesi) gibi hastalıkların tedavisinde kalsiyum takviyeleri reçete edilir.
- Diğer Uygulamalar: Kalsiyum bileşikleri, kâğıt, plastik ve boya endüstrisinde dolgu maddesi olarak, ayrıca su arıtma proseslerinde sertlik giderici olarak kullanılır.
Önemli Notlar
- Kalsiyum eksikliği, kemik zayıflığı (osteomalazi) ve osteoporoz riskini artırır; fazlası ise böbrek taşı oluşumuna yol açabilir.
- Günlük kalsiyum ihtiyacı yaş ve cinsiyete göre değişir, yetişkinler için genellikle 1000-1300 mg arasındadır.
|