Kalsiyumun Özellikleri Kalsiyum, yer kabuğunda en çok bulunan beşinci element ve üçüncü en yaygın metaldir. Kalsiyum bileşikleri, yer kabuğunun %3.64'ünü oluşturur. Bu element, bitki ve hayvan yaşamı için temel bir bileşen olup, kemikler, dişler, yumurta kabukları ve mercanların yapısında bulunur. Ayrıca deniz suyunda %0.15 oranında kalsiyum bulunur. Kalsiyum, insan vücudunda en fazla bulunan mineraldir. Yaklaşık 1200 gram kalsiyum insan vücudunda bulunur. Bu kalsiyumun %99’u kemikler ve dişlerde, geri kalan %1 ise dokular, kan ve diğer vücut sıvılarında bulunur. Periyodik cetvelde II A grubunda yer alır ve toprak-alkali metallerden biridir. Magnezyum ve stronsiyum arasında bulunur. Kalsiyumun Genel Özellikleri
Kalsiyumun Fiziksel Özellikleri Kalsiyum, gümüş renginde ve kurşuna benzeyen sertlikte bir metaldir. Oksidasyon sayısı (+2); iyon yarıçapı 0.99 Ş (Angströng derecesi); Brinell sertlik katsayısı ise 17'dir. Saf haldeyken şekil verilebilir, preslenebilir, kesilebilir, tel ve levha haline dönüştürülebilir. Kalsiyumun Kimyasal Özellikleri Kalsiyum, suda hidrojen vererek çözünür. Asitlerde çözünür ve elverişli koruyucu eritici maddeler eklendiğinde kolayca dökümü yapılabilir. Havada, kendisini aşınmadan koruyan ince bir oksit tabakası ile kaplıdır. Yüksek sıcaklıkta bu tabakanın yerini nitrit tabakası alır. Zehirleyici bir etkisi yoktur ve tümü stabil altı izotopu vardır. Kalsiyumun Elde Edilmesi Kısa süreli kullanımlar için, kirecin alüminyum metali ile indirgenmesi sonucu elde edilir. Bu indirgeme işlemi yüksek sıcaklık ve düşük basınçta yapılır. Daha sonra kalsiyum, vakumda diğer maddelerden arıtılarak saf hale getirilir. Endüstride ise kalsiyum, eritilmiş kalsiyum klorür ile bir karbonatın hidroklarit asitle saflaştırılması yoluyla elde edilir. Elektroliz sırasında, işlemin yapıldığı grafit kap anot, ergimiş kalsiyum klorüre batırılan demir bir çubuk ise katot görevi yapar. Metalik kalsiyum, bu esnada katot etrafında birikir.
Kalsiyum klorür, sodyum karbonat yapımı için kullanılan Solvay sürecinin bir yan ürünü olarak elde edilir.
Kalsiyumun Bileşikleri Kalsiyum asetilsalisilat: Beyaz toz şeklinde olup, suda çözünür. Kalsiyum karbonat: CaCO₃. Rengi, kokusu ve tadı olmayan tozdur; kristalin yapısı vardır. Kalsiyum klorür: CaCl₂. Havadan su çekilmesiyle eriyen, beyaz kristaller halindedir. Kalsiyum hidroksit: Ca(OH)₂. Hafif acı bir tadı bulunan, beyaz, yumuşak kristalin toz. Kalsiyum oksit: CaO. Sönmemiş kireçtir. |