Yenidoğanlarda Kalsiyum Yüksekliği (Hiperkalsemi) Nedenleri
Yenidoğanlarda kalsiyum yüksekliği, tıpta "hiperkalsemi" olarak adlandırılır ve kandaki kalsiyum seviyesinin normalin üzerinde olması durumudur. Bu durum, yenidoğan döneminde nadir görülse de ciddi sağlık sorunlarına işaret edebilir. Hiperkalseminin nedenleri genellikle altta yatan metabolik, hormonal veya genetik faktörlere bağlıdır. İşte yenidoğanlarda kalsiyum yüksekliğinin başlıca nedenleri:
- Hiperparatiroidizm: Paratiroid bezlerinin aşırı çalışması sonucu paratiroid hormonunun (PTH) yüksek seviyelerde salgılanması, kalsiyumun kandan kemiklere geçişini engelleyerek hiperkalsemiye yol açar. Bu, yenidoğanlarda doğuştan gelen bir durum olabilir veya anneden geçen bir sorundan kaynaklanabilir.
- D Vitamini Zehirlenmesi: Yenidoğanlara aşırı D vitamini takviyesi verilmesi, bağırsaklardan kalsiyum emilimini artırarak kandaki kalsiyum seviyelerini yükseltebilir. Bu, genellikle yanlış dozaj veya uzun süreli takviye kullanımından kaynaklanır.
- Williams Sendromu: Nadir görülen genetik bir bozukluk olan Williams sendromu, yenidoğanlarda hiperkalsemi ile ilişkilidir. Bu sendrom, kalsiyum metabolizmasını etkileyen anormalliklere neden olur ve genellikle doğumdan itibaren belirti gösterir.
- İdrar Söktürücü (Diüretik) İlaçların Kullanımı: Bazı idrar söktürücü ilaçların (özellikle tiyazid grubu) yanlış veya aşırı kullanımı, böbreklerden kalsiyum atılımını azaltarak hiperkalsemiye neden olabilir. Bu, genellikle annenin hamilelikte kullandığı ilaçlardan veya yenidoğanın tedavisinden kaynaklanabilir.
- Böbrek Fonksiyon Bozuklukları: Yenidoğanlarda böbreklerin yeterince gelişmemesi veya böbrek hastalıkları, kalsiyumun vücuttan atılımını engelleyerek birikmesine yol açabilir. Bu, doğuştan gelen böbrek anomalileri veya enfeksiyonlarla ilişkili olabilir.
- Hipofosfatemi (Düşük Fosfat Seviyeleri): Kandaki fosfat seviyelerinin düşük olması, kalsiyum dengesini bozarak hiperkalsemiye neden olabilir. Bu, beslenme yetersizliği veya metabolik bozukluklardan kaynaklanabilir.
- Annede Hiperparatiroidizm Öyküsü: Hamilelik sırasında annenin hiperparatiroidi olması, yenidoğanda geçici hiperkalsemiye yol açabilir. Bu, plasenta yoluyla bebeğe yüksek kalsiyum seviyelerinin geçmesi nedeniyle olur.
- Kemik Hastalıkları veya Tümörler: Nadiren, yenidoğanlarda kemik yıkımını artıran durumlar (örneğin, bazı tümörler veya metabolik kemik hastalıkları) hiperkalsemiye neden olabilir. Bu, kalsiyumun kemiklerden kana salınmasıyla ilişkilidir.
- Beslenme ile İlgili Nedenler: Aşırı kalsiyum içeren formül mamalar veya takviyelerin kullanımı, yenidoğanlarda hiperkalsemi riskini artırabilir. Ayrıca, anne sütündeki dengesizlikler de nadiren etkili olabilir.
Yenidoğanlarda hiperkalsemi, erken teşhis ve tedavi gerektiren ciddi bir durumdur. Belirtiler arasında halsizlik, iştahsızlık, kusma, kabızlık veya nöbetler olabilir. Eğer bebeğinizde bu tür belirtiler varsa, derhal bir çocuk doktoruna başvurmanız önerilir. Tedavi, altta yatan nedene yönelik olarak planlanır ve diyet düzenlemeleri, ilaç tedavisi veya nadiren cerrahi müdahale içerebilir.
|