Kalsiyum, vücudun özellikle kemik ve diş sağlığı açısından, kas ve sinir yapılarının işleyişinde önemli bir mineralidir. Vücutta farklı formlarda bulunur: serbest kalsiyum ve iyonize kalsiyum. İyonize kalsiyum, kalsiyumun en etkili ve aktif formudur ve nakil ameliyatları, bypass ameliyatları sırasında hastaların değerlendirilmesinde kullanılır.

İyonize kalsiyum testi, kan tahlilleri yapıldığında istenir ve kan dolaşımındaki kalsiyum miktarını belirler. Vücuttaki toplam kalsiyum miktarı, mineral ve proteinlere bağlı olan serbest kalsiyum miktarına eşittir. Kalsiyumun en aktif ve işlevsel bölümü iyonize kalsiyumdan oluşur. Bu nedenle, toplam kalsiyumun %60'ını oluşturan iyonize kalsiyum, kalsiyumun etkisi bakımından doğru sonuçlar verir. Hastalığın tedavisi açısından çeşitli sağlık sorunlarının görülmesi ve hastalığın seviyesi hakkında bilgi edinmek için çok gereklidir.

Özellikle kan nakilleri sırasında, damar yoluyla ilaç ya da sıvı verilen hastalarda, ciddi ameliyat geçiren hastalarda ve kan proteini anormal derecede olan hastalarda özellikle çok önem taşımaktadır. İyonize kalsiyum testi genellikle koldan alınan kan örneklerinden yapılır. Test sonuçları, testin yapıldığı laboratuvar, cihaz ve kullanılan yönteme göre farklılık gösterebilir. Test sonuçları düşük veya yüksek çıkabilir ve bunu doktor değerlendirmektedir. İyonize kalsiyum testi normal değerleri;

olmalıdır. Test sonuçlarının düşük veya yüksek çıkmasının bazı etkileri bulunmaktadır. Bunları ayrı ayrı incelersek;

Düşük iyonize kalsiyum, böbrek hastalıkları, kan nakilleri, ciddi hastalığı olanlar ve damar yoluyla tedavisi devam eden hastalarda kalp ritmi ve hızında değişikliklere neden olabilir. Kalp yavaşlaması ve kalp spazmlarına neden olan iyonize kalsiyum düşüklüğü, ağız kenarlarında, el ve ayaklarda uyuşmalara neden olabilir ve bu durumlarda iyonize kalsiyum miktarına bakılır.

Yüksek iyonize kalsiyum, D vitamini fazlalığı, paratiroid bezlerinin aşırı çalışması, tüberküloz, tümörler ve Paget hastalığını gösterebilir.

İyonize kalsiyumun doğru seviyelerde olması, kas kasılmaları, sinir iletimi, hormon salgılanması ve kan pıhtılaşması gibi hayati işlevler için kritiktir. Ayrıca, kalsiyum metabolizmasındaki dengesizlikler, osteoporoz ve hiperkalsemi gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, düzenli kontrol ve doktor tavsiyelerine uyulması önemlidir.